Hertog Jan groeit door techniek en persoonlijk te zijn

Voor dit blog en het slijtersvakblad AdFundum ben ik op bezoek geweest bij de Hertog Jan Brouwerij in Arcen. Hertog Jan groeit door innovatieve techniek en met name door persoonlijk te zijn, dichtbij de bierdrinker te staan. Tijdens een warme dag leerde ik de brouwerij iets beter kennen en kreeg ik een kijkje in de keuken. Het was mij duidelijk dat Gerard van den Broek brouwt met passie! Lees het mooie verhaal achter Gerard en bekijk zelf de bierpassie op zijn gezicht in de videoreportage.   

 De Brabantse Hertog Jan wordt beschouwd als de grondlegger van de biercultuur in de Lage Landen. Het naar hem genoemde hedendaagse bier heeft een voortrekkersrol gespeeld in de opkomst van het speciaalbier in Nederland. In de biermarkt heeft het merk Hertog Jan momenteel het minst last van de crisis. Sleutels tot het succes zijn een unieke persoonlijke ‘dichtbij’-positionering van het merk en de gedrevenheid van brouwmeester Gerard van den Broek. Een uitgebreide rondleiding op de brouwerij in Arcen maakt duidelijk dat zijn passie voor bier meer is dan een marketingconcept.

Al 28 jaar heeft Gerard van den Broek een brouwer als werkgever. Van oorsprong is hij techneut, een elektraspecialist. In het begin van zijn loopbaan werkte hij in de bouw. Door de crisis hield het werk voor hem bij een klein installatiebedrijf een paar maanden op, waardoor hij op zoek ging naar iets anders. De Dommelsche bierbrouwerij bood uitkomst; hij draaide er nachtdiensten en regelde allerhande klusjes. Regelmatig werden ’s nachts even de auto’s opgepoetst en de vloeistoffen bijgevuld. De brouwmeester kreeg een ongeval tijdens het reinigen van de vloeistofleiding van de auto, waardoor Gerard er de rest van de nacht alleen voor stond. Dit bleek de serieuze start van zijn carrière in de brouwerswereld.

“Inmiddels had ik een aantal maanden meegekeken wat er exact moest gebeuren om de bieren te brouwen. Ik deed die bewuste nacht mijn uiterste best om ervoor te zorgen dat de brouwsels goed werden afgemaakt. De volgende ochtend bleek alles goed verlopen en zagen ze bij de Dommelsche bierbrouwerij dat ik wel iets in mijn mars had.”

Nieuwe technieken
Gerard van den Broek brouwde een maand mee in Dommelen maar wilde meer. “Echter, ineens klopte het installatiebedrijf weer aan de deur. Of ik weer kon beginnen. De toekomstverwachtingen bij de Dommelsche bierbrouwer waren beter, dus teruggaan was geen optie meer. Wel wilde ik graag met techniek bezig zijn. Zo gezegd, zo gedaan. In Dommelen regelde ik met veel plezier alle technische processen. Daarnaast kreeg ik van de toenmalige brouwmeester Henk Gerrits de kans om te starten met de studie Levensmiddelentechnologie, gevolgd door de brouwersopleiding aan de KU in Leuven.”

In totaal studeerde hij negen jaar in de avonduren en het weekend. “In de tussentijd was de brouwerij technisch helemaal in mijn beheer. Er werden nieuwe technieken geïntroduceerd en ik leerde anderen om hiermee te werken. Na al die jaren van studie en de totstandkoming van een vlekkeloos technisch proces in de Dommelsche brouwerij was het op mijn achtentwintigste tijd voor een nieuwe uitdaging.”

Beslissingen
Voordat Gerard van den Broek in Arcen aan de slag ging, deed hij veel ervaring op in Dommelen. Hij verving uiteindelijk de brouwmeester. In 2000 werkte hij al met zelfsturende teams en zorgde dat één miljoen hectoliter werd gebrouwen met elf mensen. Naast de passie voor het bierproces vindt Gerard het leuk om met mensen bezig te zijn en samen iets op te bouwen. Toen de brouwmeester in Arcen was vertrokken was dit voor hem een uitgelezen kans om iets nieuws op te bouwen. “Zonder de geschiedenis en helemaal blanco wilde ik naar de brouwerij kijken. Dan heb je ook het minste moeite om bepaalde noodzakelijke beslissingen te nemen. Al snel was de conclusie dat alles anders moest. In de omgeving waren slaapplaatsen voor 180 duizend mensen, dus dat gaf een mogelijkheid om er marketingtechnisch veel meer uit te halen. De installaties waren sterk verouderd, en wilden we in de toekomst nog even vooruit kunnen, dan moesten er wel drastische maatregelen worden genomen.”

Samen met AB InBev werd het plan ten uitvoer gebracht en in een jaar tijd is de hele brouwerij verbouwd. Naast compleet nieuwe installaties werd een veilige rondleidingroute door de brouwerij aangelegd om mensen een kijkje te geven in de brouwerskeuken. “Mijn doel was 50 duizend bezoeken per jaar en 50 duizend hectoliter per jaar.”

Geen zeepbellen
Wat bij de ontwikkelingen voor Gerard van den Broek als een paal boven water stond, was dat het ‘echt’ moest zijn. “Ik wilde geen zeepbellen of onnatuurlijke elementen in de ‘nieuwe’ brouwerij. Juist door dichtbij onszelf te blijven konden we een merk neerzetten waar mensen bij betrokken raakten, omdat het echt was. Tijdens de verbouwing is zoveel mogelijk historie behouden, zodat de authentieke uitstraling bewaard bleef. Aan de ‘achterkant’ beschikt de brouwerij over de laatste technische snufjes. Dat is ook nodig om aan de hoge kwaliteitseisen te kunnen voldoen en een stabiel hoogwaardig product te brouwen.”

Samen met de marketingafdeling van AB InBev is invulling gegeven aan de aankleding van de brouwerij. Het resultaat mag er zijn: de brouwcapaciteit is volledig benut en benadert de 50 duizend hectoliter per jaar en een bezoekersaantal dat al in de richting komt van 42 duizend. Uiteraard heeft de reclame daar ook aan meegewerkt. “In de campagne ‘Hoogstpersoonlijk gebrouwen’ wilden we dichtbij onszelf en vooral persoonlijk blijven. De enige oplossing was voor mij dat ik zelf in de commercial ging figureren. Iets dat nogal vreemd werd gevonden in de bierwereld.”

Innovatie
Gerard van den Broek mag dan wel in de commercial spelen van zijn ‘eigen’ brouwerij, hij is gewoon gebleven, geeft de plantjes water, spreekt de bezoekers aan en helpt mensen met vragen. Het leuke zijn dan de gezichten van mensen die verbaasd kijken als ze Gerard naast zich zien staan. En als ze bij de rondleiding in de brouwerij roepen: “Hé dat matje ligt er echt!”

Het stof op het Hertog Jan-etiket vind je momenteel alleen nog terug in de kelders onder de brouwerij. Flessen Hertog Jan uit heel wat jaartallen liggen hier te rusten om ook de smaakontwikkeling van het bier in de loop der jaren te bekijken. Een andere reden is om de bezoekers te laten zien dat je bier kunt bewaren en hoe je dit het beste kunt doen: in een donkere ‘kamer’ met een constante temperatuur. “Veel mensen zetten een bijzondere fles bier voor het raam in de zon zodat de buurman kan zien wat een geweldig bier er gekocht is. Het verouderingsproces treedt dan snel in werking en binnen de kortste keren is het bier niet meer te drinken. Zonde!,” aldus Gerard.

Hertog Jan gaat met de tijd mee en wil niet oubollig gaan overkomen. Het merk is hier en daar wat afgestoft. Het etiket heeft een facelift gehad tot en met de beeltenis van de Brabantse hertog aan toe. De gele kleur is van het etiket verdreven en heeft plaatsgemaakt voor een goud-zwarte kleurcombinatie, met een meer klassieke en stijlvolle uitstraling. Iets waar de verstokte Hertog Jan-fans toch wat moeite mee lijken te hebben. Tja, wat wil je, een verandering in je favoriete merk is altijd vreemd. Maar nog meer is het de angst dat er iets in het bier verandert. “Dat is absoluut niet aan de orde. Aan de smaak van Hertog Jan tornen we niet,” aldus Van den Broek.

Eén familie
Naast de aanpassingen in het etiket heeft Gerard van den Broek vanaf het begin de gehele productlijn onder de loep genomen. “In het begin waren het vooral afzonderlijke biermerken; het familiegehalte ontbrak. Door de jaren heen hebben we hier hard aan gewerkt en zijn bieren uit het assortiment gehaald en weer nieuwe toegevoegd.”

De hele ‘familie’ is te zien aan het einde van de rondleiding, op de droomwand van Gerard van den Broek. Hij straalt net zo hard mee als de bieren stralen op de presentatiewand. Daar prijkt de familie met Hertog Jan pils, de Primator, de Herfst- en Lentebock, de Grand Prestige, de Hertog Jan Weizener en Hertog Jan Karakter, en de klassiekers Dubbel en Tripel. De gepassioneerde brouwmeester hoopt natuurlijk dat er nog een bier bij gaat komen. “Het is toch een van de mooiste en spannendste momenten voor een bierbrouwer als weer een nieuw bier van eigen makelij op de markt komt. Je moet maar weer afwachten of het een succes wordt en de bierliefhebber het ook echt lekker vindt.”

 

Wat het mooiste moment voor de brouwmeester is? “Het degusteren van het bier tussen 11 en 12 uur ’s morgens op lageringsniveau. Op dit moment in het brouwproces is het mogelijk om nog iets aan te passen in het bier. Ik nip dan aan het bier om te controleren of het helemaal goed is. Tegelijkertijd voel ik ook trots dat het wederom gelukt is om zo’n mooi bier te brouwen.”  

Kwaliteitsmerk
Voor Gerard van den Broek zijn kwaliteit, veiligheid, gastheerschap en presentatie van bier heel belangrijk. Het bier zoals de brouwmeester het bedoeld heeft, moet ook zo bij de mensen aankomen. De kasteleins spelen hierin een cruciale rol. Gerard kan zich kapot ergeren aan een slecht getapt bier dat ook nog eens vier euro kost. Het programma ‘Vriendenkring Hertog Jan’ voor de horeca zorgt ervoor dat dit zeker niet bij de aangesloten Hertog Jan cafés aan de orde is. “Ze moeten voldoen aan, eigenlijk logische, voorwaarden om het merk hoog te houden maar krijgen hier ook veel voor terug. Een schildje als kwaliteitsmerk op de muur, veel POS-materiaal, biercursussen, primeurs, media-aandacht en verdere ondersteuning waar wenselijk. Hiermee kunnen de kasteleins zorgen voor een optimale bierbeleving in hun zaak.

Ook in de distributie wordt de kwaliteit bewaard. “Ik wil iedere dag weer iets uitdagends neerzetten en laten zien aan AB InBev wat we in onze mars hebben. Samen met de marketingafdeling bedenken we continu nieuwe dingen om ons merk ‘voller’ te maken. Het is leuk dat je vervolgens een inspiratiebron bent voor andere merken. Je ziet dat initiatieven van Hertog Jan ook bij andere merken binnen AB InBev worden toegepast. Verder heb ik nog een droom voor de bierwereld. De biermarkt draait nu veel om het pils. Het zou mooi zijn als de speciaalbiermarkt naar een hoger niveau wordt getild en Nederland zich ook echt deze biercultuur aanmeet. Dit betekent niet na de koffie ’s avonds aan het bier beginnen maar de hele dag door op verschillende momenten je bierbeleving pakken. Maar wel op een verantwoorde manier natuurlijk. Dan kan je er echt van genieten! Dat is de passie die ik graag overbreng met Hertog Jan. Voor ieder moment een ander bier!”

Lees ook:Hertog Jan wederom sterkste merk
Lees ook:In den Grooten Slock is Hertog Jan Café 2011
Lees ook:Hertog Jan lanceert Grand Prestige bierkaas
Lees ook:Wie wordt Vriendenkring Hertog Jan-café 2011?
Lees ook:Meesterbrouwer Gerard van den Broek gaat toeren